غار دربند مهدیشهر یکی از بزرگترین غارهای آهکی ایران محسوب میشود. این غار در گذشته محل زندگی انسانها بوده است. غار دربند مربوط به دوران سوم زمینشناسی و از جنس سنگهای رسوبی است. به دلیل وجود مقدار زیادی آهک و املاح، ستونهای استالاگمیت به وفور در آن مشاهده میشود. ورودی غار 75/2 متر عرض و 35/1 متر ارتفاع دارد. در قسمت ورودی غار تونلی به طول 24 متر و عرض 3 متر مشاهده میشود.
در کنار دهانه آثاری از سنگچین مشاهده میشود که احتمالا نشاندهنده این است که انسانها برای پناه گرفتن آنها را ایجاد کرده اند. پس از آن به سالن اصلی میرسیم. سالن اصلی تقریبا بیضی شکل است و حدود 91 متر طول، 36 متر عرض و در برخی نقاط 20 متر ارتفاع دارد.
این غار یکی از زیباترین نمونههای غار در ایران است. در این غار سحرآمیز میتوانید زیباترین نمونههای ستونهای استالاگمیت و حوضچههای کوچک آب را مشاهده کنید. تخته سنگهای بزرگ که در غار پراکنده شدهاند نشان از وقوع زمینلرزههای شدید در گذشتههای دور دارد.
اگر در فصول گرم سال به این مکان سفر کنید از هوای بسیار خنک داخل غار میتوانید لذت ببرید. به طور میانگین هوای غار 10درجه خنک تر از هوای بیرون است. در غار کهن دربند میتوانید آثاری از سکونت انسان در دوره های مختلف تاریخی را مشاهده کنید و غرق در شگفتی شوید.
برای دسترسی به این غار زیبا تنها یک راه وجود دارد. بعد از عبور از مهدیشهر و سپری کردن حدود دو کیلومتر به سمت شهمیرزاد در سمت چپ جاده ای به سمت شمال کوهی وجود دارد که در ابتدای آن تابلوی غار تاریخی دربند خودنمایی می کند.
در غار چکیده های عظیم در ردیف های منظم پشت سر یکدیگر قرار گرفته اند و ارتفاع هر کدام از آن ها از چهار تا 14 متر متغیر است. دیواری آهکی غار که طول آن 10 متر، ضخامت آن 75 سانتی متر تا یک و نیم متر و ارتفاع از هفت تا 10 متر متغیر است، از جاذبه های زیبای این غار است.
این غار به علت ستون های آهکی عظیم و همچنین سهولت دسترسی پیمایشی یکی از غارهای دیدنی استان سمنان به شمار می رود.